وایت پیپر چیست و وایت پیپر بیت کوین چه اطلاعاتی به ما میدهد؟
بیش از یک دهه از عرضه بیت کوین میگذرد. پادشاه ارزهای دیجیتال در این مدت نقش بسیار مهمی در علم، اقتصاد، فناوری و فلسفه جامعه جهانی ایفا کرده است.
وایت پیپر بیت کوین را میتوان یکی از اسناد مهم انسان معاصر دانست. مجموعهای از اطلاعات که ساتوشی ناکاموتو خالق مرموز این دارایی منتشر کرد. این مجموعه اطلاعات که در واقع برای تشریح فناوری بیت کوین در اختیار عموم قرار گرفت امروزه به منبعی بسیار مهم برای مطالعه دانشمندان و علاقهمندان تبدیل شده است. هرچند خرید بیت کوین این روزها مسئله بسیار مهمی بهشمار میرود اما این مطالعهها هستند که به تقویت بازار کمک میکنند.
ساتوشی در این وایت پیپر، فلسفهای که براساس آن بیت کوین را خلق کرد تشریح میکند. او همچنین درباره تاثیر تلاشهای دانشمندان پیش از خود در ساخت اولین رمز ارز کاربردی جهان نیز صحبت میکند.
هرچند مطالعه کامل و دقیق این وایت پیپیر برای کاربران عمومی لازم نیست اما مطالعه آن میتواند دیدگاههای جالبی که باعث خلق داراییهای دیجیتال شدهاند را تشریح کند. ساتوشی ناکاموتو برای خلق اولین ارز دیجیتال کاربردی جهان از نتایج تحقیقات و شکستهای دانشمندان بزرگی چون دیوید چام و هال فینی بهره گرفت. این دانشمندان سالها تلاش کردند مشکلات سر راه ایجاد چنین سیستمی را برطرف کنند.
پیش از اینکه مهمترین بخشهای این دریای اطلاعات را بررسی کنیم، لازم است بدانیم وایت پیپر در دنیای ارزهای دیجیتال چه مفهومی دارد. چراکه برای بررسی هر پروژهای در حوزه ارزهای دیجیتال باید سراغ وایت پیپر آن برویم.
فهرست مطالب
وایت پیپر چیست؟
سند بررسی جامع پروژه یک ارز دیجیتال وایت پیپر نامیده میشود. به بیان دیگر وایت پیپر کتابچه معرفی دقیق و جزئی هر پروژه است. ارائه کننده هر پروژه این سند را ارائه میکند تا نقشهای دقیق از آینده ترسیم شده پروژه خود ارائه کند. در این سند راهحلهایی که پروژه برای حل مشکلات، رفع نواقص یا بهبود کاستیها ارائه کرده است به تفصیل شرح داده میشود.
پیش از خرید ارز دیجیتال باید وایت پیپر آن بررسی شود. این بررسی درک بهتری از فلسفه خلق و نحوه کارکرد آن پروژه به سرمایهگذاران ارائه میکند. همچنین بررسی راه حلهایی که سازنده توکن مدعی ارائه آنها شده میتواند صحت این ادعا و در نتیجه احتمال موفقیت پروژه را روشن کند. برای مثال اگر پیش از خرید تتر وایت پیپر آن را بررسی کنیم خواهیم دانست که آیا این استیبل کوین راهحلی برای مسائل ما خواهد بود یا خیر؟
چطور یک وایت پیپر را مطالعه کنیم؟
وایت پیپر استاندارد مانند وایت پیپر بیت کوین باید شامل ۹ بخش باشد:
۱. چکیده پروژه
در این قسمت تیم سازنده توکن، مهمترین نکات مربوط به آن را در اختیار عموم قرار میدهند. این بخش باید تا حد امکان خلاصه نوشته شده باشد اما در عین حال لازم است در آن به تمام نکات مهم نیز اشاره شود. مانند هر نوشته مفصلی، چکیده جالب و قوی خواننده را به مطالعه ادامه مطلب ترغیب میکند.
۲. مقدمه
مقدمه وایت پیپر شامل مطالب پایهای مرتبط با پروژه باشد. در این بخش خواننده با ماهیت کلی پروژه آشنا میشود. اهداف بلندمدت پروژه در مقدمه به صورت کلی شرح داده میشود. تیم سازنده در ادامه وایت پیپر به تشریح این اهداف میپردازد.
۳. تشریح مشکلات
معمولا مشکلاتی که تیمهای سازنده روی آنها کار میکنند از دید عموم کاربران دور ماندهاند. تیم سازنده با بررسی دقیق بازار و فناوریهای موجود نواقص و اشکالات آنها را استخراج میکند. در این بخش این تیم باید دلایلی که باعث ارائه پروژه جدید شده را بهصورت شفاف و کامل تشریح کند.
بررسی دقیق و صحیح این مشکلات نشان خواهد داد که تیم سازنده درک درستی از شرایط دارد. همچنین این بخش نشان میدهد تیم سازنده با برنامه و هدف این پروژه را طراحی کرده است.
۴. تشریح راه حلها
حالا زمان ارائه اصلی فرا رسیده است. تیم سازنده در این بخش توضیح میدهد که چطور مشکلاتی که در بخش قبل تشریح کرده را حل کرده است. در وایت پیپر بیت کوین که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، این بخش یکی از جذابترین بخشها بهشمار میرود.
۵. جزییات فنی
بخش تشریح راه حلها باید بهقدری شفاف و کامل باشد که کاربران عمومی آن را درک کنند. این کاربران باید قانع شوند که تیم سازنده مشکلات را شناخته و راه حلهای منطقی و کاربردی برای آنها ارائه داده است.
کاربران تخصصی اما با فقط تشریح راه حلها راضی نمیشوند. این دسته از کاربران میخواهند «همه چیز» را بدانند. تیم فنی در وایت پیپر پروژه، جزییات فنی پروسهای که به عرضه توکن ختم شده را تشریح میکند. مشخصات فنی توکن، بلاک چین و سایر موارد مرتبط با فناوری در این بخش ارائه میشوند.
۶. توکن
تشریح نحوه عملکرد توکن و سازوکار آن به بخشی جداگانه نیاز دارد. در این بخش تیم سازنده توضیح میدهد که پروژه ساخته شده چه مشخصاتی دارد و در نهایت چه آوردهای برای کاربران و اکوسیستم ارزهای دیجیتال خواهد داشت.
۷. تشریح نحوه عرضه عمومی
این بخش در وایت پیپر پروژههایی دیده میشود که قرار است در اختیار عموم قرار بگیرند. توضیح زمان دقیق راهاندازی، ایردراپ (در صورت وجود) و سایر موارد مشابه در این بخش ارائه میشود.
۸. تیم سازنده
بسیار مهم است که کاربران بدانند چه افرادی در یک پروژه ارز دیجیتال نقش دارند. تیمهای قوی معمولا محصولات قوی ارائه میکند و میتوان به آنها اعتماد کرد. در مقابل پروژههایی که تیم سازنده آن ناشناخته باشند چندان قابل اعتماد نیستند. در وایت پیپر بیت کوین این بخش وجود ندارد اما فراموش نکنید بیت کوین اولین ارز دیجیتال جهان بود و برای جلب اعتماد کاربران سالها زمان صرف شد.
۹. جمعبندی
وایت پیپرهای استاندارد با جمعبندی مناسب به پایان میرسند. در این بخش برای دومین بار مهمترین نکات مرتبط با پروژه بهصورت مختصر ارائه میشود تا خواننده آنها را مرور کند.
ویژگیهای وایت پیپر چیست؟
امروزه هر وایت پیپری نظر کاربران و کارشناسان را جلب نخواهد کرد. تیمهایی که میخواهند پروژه آنها بهعنوان پروژهای استاندارد در نظر گرفته شود باید ۵ اصل مهم را رعایت کنند:
-
حجم ارائه
وایت پیپرهای استاندارد امروزه دستکم ۵ صفحه اطلاعات دارند. وایت پیپرهای کوچکتر از این استاندارد در نظر گرفته نمیشوند. برای وایت پیپر سقفی در نظر گرفته نمیشود و یک مقاله ممکن است تا ۲۰۰ صفحه اطلاعات را شامل شود.
-
ساختار
ساختاری که در بخش اول بررسی شد، ساختار استاندارد یک وایت پایپر ارز دیجیتال است. این ساختار به خواننده کمک میکند بدون ایجاد پیچیدگی مقاله را مطالعه کند.
-
قالب
وایت پیپرهای استاندارد در قالب PDF منتشر میشوند. این قالب ظاهر و اطلاعات مقاله را حفظ میکند و دسترسی به آن را ساده خواهد کرد.
-
لحن نگارش
وایت پیپر یک مقاله جامع علمی است و لحن آن باید متناسب با چنین جایگاهی باشد.
- حجم اطلاعات
وایت پیپرهای استاندارد حجم بسیاری بالایی از اطلاعات را به کاربران خود منتقل میکنند. این اطلاعات شامل تصاویر، نمودارها و معادلههای پیچیده میشوند.
وایت پیپر بیت کوین چه اطلاعاتی به ما میدهد؟
اولین وایت پیپر دنیای ارزهای دیجیتال بسیاری از مشخصاتی که بررسی شدند را نداشت. در واقع بیشتر این استانداردها پس از گسترش چشمگیر ارزهای دیجیتال مطرح شدهاند. ساتوشی ناکاموتو در مقاله جامع ارائه بیت کوین فلسفه خلق داراییهای دیجیتال غیرمتمرکز را تشریح کرد. او در این مقاله مفصل با تشریح نتایج مطالعات خود و دانشمندان پیش از خود نشان داد بیت کوین یک پروژه کاربردی است.
در این وایت پیپر برای اولین بار ثابت شد با استفاده از الگوریتم اثبات کار میتوان از دو بار خرج کردن یک دارایی جلوگیری کرد. همچنین ساتوشی نشان داد با استفاده از الگوریتم سختی شبکه یکی از بزرگترین چالشها برای خلق دارایی دیجیتال را حل کرده است: چالش برتری همیشگی کاربرانی با سختافزارهای قدرتمند. این چالش میتوانست بیت کوین را به داراییای لوکس، مخصوص بخش ثروتمند جامعه تبدیل کند.
همانطور که گفته شد این مقاله، مقالهای بسیار جامع و بهنسبت پیچیده است. بررسی خط به خط آن تنها برای دانشمندان و علاقهمندان فعال در حوزههای ریاضی و اقتصاد جذاب خواهد بود. در ادامه بخشهای مهم این مقاله را بررسی خواهیم کرد. اگر به بررسی و مطالعه دقیق آن علاقهمند هستید PDF این مقاله را از طریق لینک زیر دریافت کنید:
سفر به درون مغز ساتوشی ناکاموتو
بخش مقدمه این وایت پیپر از معدود اطلاعات موثق موجود است که در لایههای زیرین آن میتوان خالق مرموز بیت کوین را دید. ساتوشی در این بخش به تشریح دقیق دیدگاههای خود میپردازد. این دیدگاهها البته دیدگاههای نوظهوری نبودند و برای دههها دانشمندان زیادی درباره آنها صحبت کردند.
ساتوشی مقدمه وایت پیپر خود را اینطور آغاز میکند:
در دنیای تجارت آنلاین فقط مؤسسههای مالی بهعنوان شخص ثالث قابلاعتماد شناخته میشوند. این موسسهها تنها معتمدین دنیای ما بهشمار میرود. دنیای امروزی به یک سیستم پرداخت الکترونیکی نیاز دارد که مبتنی بر اثبات رمزنگاری باشد نه اعتماد.
امروزه همین چند جمله بهعنوان مانیفست ارزهای دیجیتال شناخته میشود. در حقیقت ارزهای دیجیتال خلق شدند تا موسسههای قدرتمند و غیرقابل اعتمادی که اقتصاد بینالمللی را زیر سلطه خود گرفته بودند را حذف کند.
ساتوشی در بخش دیگری از مقدمه مینویسد:
آنچه امروزه مورد نیاز است، یک سیستم پرداخت الکترونیک بر اساس تکنولوژی رمزنگاری است که جایگزین اعتماد شود. این سیستم باید به هر دو طرف اجازه دهد به شکل مستقیم تراکنش داشته باشند و در این میان نیاز به شخص ثالث مورد اعتماد نداشته باشند. تراکنشهایی که برگشت آنها از لحاظ محاسباتی غیرعملی است، از فروشندگان در برابر تقلب محافظت میکنند.
حریم خصوصی چه جایگاهی در وایت پیپر بیت کوین دارد؟
حریم خصوصی دغدغه اصلی اجداد ارزهای دیجیتال بود. دانشمندان فعال در دهههای ۸۰ و ۹۰ میلادی میخواستند سیستمی ارائه کنند که در آن هیچکس نتواند تراکنشها و سایر ارتباطهای کاربران را رصد و دستکاری کند. ساتوشی با خلق بیت کوین هرچند سیستمی غیرمتمرکز ارائه کرد اما حریم خصوصی را معیار اصلی کار خود قرار نداد. الگوریتم اثبات کار که توسط هال فینی دومین چهره مهم تاریخ ارزهای دیجیتال پس از ساتوشی اختراع شد.
استفاده از این الگوریتم باعث شد هر کاربری که یک نود بیت کوین در اختیار دارد بتواند تمام تراکنشهای تاریخ بلاک چین بیت کوین را ببیند. هرچند طرفهای این تراکنشها تا حد بسیار خوبی قابل شناسایی نیستند اما این وضعیت با مدینه فاضله حریم خصوصی که دانشمندان پیش از ساتوشی مدنظر داشتند فاصله دارد.
ساتوشی در مقاله خود درباره حریم خصوصی مینویسد:
مدل بانکداری سنتی با محدودیت دسترسی اطلاعات برای طرفین و تبدیل خود به یک شخص ثالث مورد اعتماد تا حدودی حریم خصوصی ایجاد میکند. نیاز به اعلام همه تراکنشها بهصورت عمومی این مدل را در اینجا غیرممکن میکند. اما هنوز هم میتوان حریم خصوصی را با تجزیه جریان اطلاعات در مکان دیگر حفظ کرد و کلیدهای عمومی را ناشناس نگه داشت.
همه میتوانند ببینند که فردی در حال فرستادن مقداری به فرد دیگر است، اما اطلاعاتی که تراکنش را به فرد خاصی مرتبط کند، موجود نیست. این مشابه همان سطح اطلاعاتی است که توسط صرافیهای سهام عمومی میشود.
وایت پیپر بیت کوین چطور جمعبندی میشود؟
انتشار این مقاله یک انقلاب بزرگ بود. ساتوشی در عمل دههها تلاش دانشمندان برای ساخت سیستم مالی غیرمتمرکز و «تقریبا» ناشناس را به سرانجام رساند. او این مقاله انقلابی را اینطور به پایان برد:
این شبکه به دلیل ساختار غیرمتمرکز آن، قوی است. نودها همه با هم با هماهنگی کار میکنند. آنها نیازی به شناخته شدن ندارند؛ زیرا پیامها به مکان خاصی فرستاده نمیشوند و تنها نیاز است که بر مبنای بهترین تلاش تحویل داده شوند.
نودها میتوانند شبکه را ترک کنند و به میل خود دوباره به آن بپیوندند و زنجیره گواه اثبات کار را به عنوان مدرک آنچه که در غیاب آنها انجام گرفته بپذیرند. آنها با قدرت پردازشی خود رای میدهند و پذیرش بلاکهای معتبر را با کار بر روی توسعه آنها نشان میدهند. همچنین رد بلاکهای نامعتبر با امتناع از کار بر روی آنها انجام میشود. هر گونه قانون و انگیزه مورد نیاز را میتوان با استفاده از الگوریتم اجماع اعمال کرد.