توکن سوزی چیست؛ جنگ ازلی و ابدی انسان و تورم اقتصادی
تورم مفهومی باستانی به‌شمار می‌رود که از زمان خلق مفاهیم کلی اقتصاد همواره همراه بشر بوده است. این مفهوم هرگز از بین نخواهد نرفت.
توکن سوزی یکی از روش‌های مقابله با تورم است. بررسی تاریخچه ارز دیجیتال نشان می‌دهد تورم همیشه همراه بشر بوده و خواهد بود. دارایی‌های سرمایه‌ای درگیر تورم هستند و ذات آن‌ها باعث می‌شود این درگیری همیشه وجود داشته باشد. ارزهای دیجیتال هم از این قاعده مستنثی نیستند. معامله ارز دیجیتال همیشه با تورم (مثبت یا منفی) همراه بوده و همراه خواهد بود.
اکوسیستم ارزهای دیجیتال برای مدیریت این پدیده روش جالبی اختراع کرده است. این اختراع البته چندان پیچیده و عجیب نیست. شاید حتی قرن‌ها پیش بشر برای کنترل تورم ارز فیات هم به فکر انجام چنین کاری افتاده باشد اما فقط بلاک چین این فرصت را ایجاد کرد که چنین ایده‌ای عملی شود.
فهرست مطالب
تورم چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
علم اقتصاد تورم را «افزایش سطح قیمت‌ها در یک بازه زمانی مشخص» تعریف می‌کند. تورم زمانی ایجاد می‌شود که تقاضا برای خرید کالاها و محصولات افزایش یابد، اما میزان موجود این کالاها و خدمات کم باشد. به بیان دیگر زمانی که فاصله میان قیمت واقعی با قیمت فروش کالاها زیاد شود، قیمت‌ها متورم شده‌اند. هرچه این فاصله بیشتر شود، نرخ تورم نیز بیشتر خواهد شد. تورم به سه سطح تقسیم می‌شود. سطح تورم آرام یا خفیف است که سبب افزایش ملایم قیمت‌ها می‌شود و معمولاً افزایش تا ۸ درصد را برای آن در نظر می‌گیرند. سطح بعدی، تورم شدید یا شتابان است که افزایش قیمت‌ها سریع‌تر اتفاق می‌افتد. برای این دسته، نرخ تورم بین ۱۵ تا ۲۵ درصد معمولاً اعلام می‌شود؛ اما سطح آخر، تورم بسیار شدید، افسار گسیخته یا ابرتورم است که نرخ تورم حدود ۵۰ درصد است و قیمت‌ها در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت دو برابر می‌شوند.
یکی از دلایل ایجاد تورم، کسری بودجه دولت است؛ زیرا در این زمان، مخارج دولت افزایش یافته و سبب افزایش تقاضا نیز می‌شود. نحوه تأمین کسری دولت یکی دیگر از عوامل تشدید تورم است. استقراض از بانک مرکزی یا بانک‌های خارجی، باعث افزایش پایه پولی و نقدینگی در اقتصاد می‌شود که آثار تورمی دارد. افزاش واردات نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد تورم است؛ زیرا اقتصاد کشور به قیمت کالاهای سایر کشورها وابسته خواهد بود و تورم آن‌ها می‌تواند بر تورم داخل کشور نیز تأثیرگذار باشد.
اقتصادهای ارز فیات دنبال کاهش تورم هستند. اقتصادهای ارز دیجیتال اما با انجام فعالیت‌هایی مثل توکن سوزی تلاش می‌کنند تورم را بالا ببرند. بالا رفتن تورم در این بازارها به‌معنی با ارزش شدن توکن‌ها است.
تورم چطور کنترل می‌شود؟
هیچ اقتصادی نمی‌تواند درگیر تورم نباشد. دلیل این مسئله بالا و پایین رفتن همیشگی نرخ عرضه و تقاضا است. بسیاری از کارشناسان وجود تورم کنترل شده و کم را نشانی بر پویایی اقتصاد می‌دانند. تأمین کسری بودجه دولت، افزایش قیمت حامل‌های انرژی و حذف یارانه‌ها می‌توانند دلیل بروز این شکل از تورم باشند.
در بسیاری موارد اما تورم یکی از آفت‌های جدی اقتصاد است. کاهش و کنترل نرخ تورم همواره دغدغه اصلی دولت‌ها به‌شمار می‌رفته است. برای رسیدن به این هدف در اقتصاد ارزهای فیات دو مسیر وجود دارد:
سیاست‌های مالی: دولت با اجرای سیاست‌های پولی و مالی مختلف، برای کنترل و کاهش تورم اقدام می‌کند. این سیاست‌ها باید در راستای کاهش نقدینگی و پول در گردش در جامعه باشد تا تورم نیز کاهش یابد. بسیاری از سیاست‌های پولی و مالی انقباضی برای این هدف استفاده می‌شوند.
سیاست‌های درآمدی: دولت به وسیله اجرای سیاست‌های درآمدی مختلف و با دخالت مستقیم خود، متغیرهای تعیین‌کننده تورم را دست‌کاری کرده و نرخ تورم را کاهش می‌دهد.
تورم در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارد؟
تمام این مباحث اما مختص اقتصاد ارزهای فیات است. آیا تورم در اقتصاد ارزهای دیجیتال هم وجود دارد؟ گفتیم که «اقتصاد و دارایی» بدون تورم ممکن نیست. در دنیای ارزهای دیجیتال دو گروه دارایی وجود دارند:
- توکن‌های تورمی
- توکن‌های غیرتورمی
توکن‌های تورمی، توکن‌هایی هستند که سقف (هارد کپ) مشخصی دارند. عرضه و تقاضا در بازار این توکن‌ها بسیار موثر خواهد بود. مهم‌ترین روش برای کنترل تورم این توکن‌ها سوکن سوزی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
بیت کوین مهم‌ترین ارز تورمی جهان است. توکن‌های غیر تورمی یا هارد کپ ندارند یا هارد کپ آن‌ها بسیار بالا (چندین تریلیون) است. قیمت چنین توکن‌هایی تحت تاثیر عرضه و تقاضا قرار نمی‌گیرد. اغلب میم کوین‌ها از این دسته‌اند.
توکن چیست و چند نوع دارد؟
توکن در اکوسیستم بلاک چین به هر نوع دارایی‌ای اطلاق می‌شود که قابلیت مبادله و انتقال دیجیتالی بین افراد را داشته باشد. به‌عبارت‌دیگر، در ابتدایی‌ترین حالت می‌توان گفت توکن‌ها ارزشی به‌وجود می‌آورند که یک سازمان ارائه داده است. همان‌طور که در ابتدا گفته شد توکن‌ها بلاک چین اختصاصی ندارند و روی بلاک چین‌های دیگر عرضه می‌شوند. اتریوم به‌عنوان یکی از قوی‌ترین بلاک چین‌های موجود امروزه میزبان بسیاری از توکن‌های پرطرفدار و مهم دنیا است.
توکن‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند و به روش‌های متفاوتی عمل می‌کنند. براساس تعریف مؤسسه قانون‌گذاران مالی سوئیس، توکن‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
- توکن‌های بهادار (Security Token)
- توکن‌های کاربردی (Utility Token)
- توکن‌های پرداختی (Payment Token)
- توکن‌های سهامی (Equity Tokens)
- توکن‌های غیرمثلی (Non-fungible)
توکن و کوین چه تفاوت‌هایی دارند؟
برای اینکه بدانیم توکن سوزی چیست و چرا انجام می‌شود ابتدا باید تفاوت کوین و توکن را بدانیم. کوین دارایی دیجیتالی است که بلاک چین اختصاصی خود را دارد. این نوع دارایی، دارایی Native یا بومی نامیده می‌شود. دارایی‌های بومی برای فعالیت به هیچ دارایی یا بلاک چین دیگری نیاز ندارند. بیت کوین و اتریوم مهم‌ترین و بزرگ‌ترین کوین‌های دنیا به‌شمار می‌روند.
توکن نقطه مقابل کوین است. توکن‌ها بلاک چین اختصاصی ندارند و برای فعالیت به بلاک چین کوین‌ها وابسته‌اند. این وابستگی البته به‌معنی ضعف توکن‌ها نیست. در واقع توکن‌ها به‌جای اینکه چرخ را از ابتدا اختراع کنند، نیاز خود را با استفاده از بلاک چین‌های قدرتمند دیگر برطرف کرده‌اند. این نیازها باتوجه به کارکرد توکن‌ها با بلاک چین‌های دیگر برطرف می‌شوند. اغلب توکن‌ها روی بسترهای غیرمتمرکز عرضه می‌شوند.
کوین‌ها و توکن‌ها تفاوت‌های فنی زیاد و مهمی دارند. مهم‌ترین بستر عرضه این نوع دارایی‌ها است. با مراجعه به CoinMarketCap می‌توانید کوین یا توکن بودن هر دارایی را ببینید.
توکن سوزی چیست؟
حالا که می‌دانیم تورم در دنیای ارزهای دیجیتال چطور ایجاد می‌شود و توکن چیست، می‌توانیم درباره مهم‌ترین روش علمی کنترل تورم در این بازار صحبت کنیم. سوزاندن توکن به مجموعه‌ای از نقل و انتقال‌ها گفته می‌شود که در نتیجه آن‌ها مجموعه‌ای از توکن‌ها برای همیشه از شبکه خارج می‌شوند. این فرآیند با حوادثی مثل گم شدن آدرس‌ها و رمزها یا مشکلات فنی تفاوت دارد. سوزاندن توکن توسط تیم سازنده آن انجام می‌شود. مهم‌ترین هدف و نتیجه این فرآیند کاهش عرضه و افزایش تقاضا است که در نتیجه آن بازار تورمی می‌شود و قیمت توکن مورد نظر زیاد می‌شود.
انجام توکن سوزی روش‌های مختلفی دارد که یکی از پرکاربردترین روش‌ها، ارسال کوین‌ها به حسابی تحت عنوان «Eater Address» به‌معنای «آدرس خوار» است. این آدرس یا به‌عبارتی سیاه چاله ارز دیجیتال توکن‌ها را برای همیشه از دسترس خارج می‌کند. موجودی این حساب در حال حاضر روی شبکه بلاک چین برای عموم کاربران قابل مشاهده است؛ اما دسترسی به آن برای هیچکس میسر نیست.
در این فرآیند تیم سازنده توکن ممکن است توکن‌های سایر کاربران را خریداری کنند یا بخشی از توکن‌هایی که دردسترسشان است را بسوزانند.
چرا توکن سوزی بایننس بسیار مهم است؟
بایننس یکی از فعال‌ترین صاحبان ارزهای دیجیتال در زمینه سوزاندن توکن است. این صرافی که در حال حاضر چهارمین ارز دیجیتال بزرگ دنیا یعنی بایننس کوین را در اختیار دارد سالانه چهار بار حجم مشخصی از این ارز را می‌سوزاند. این حجم هربار نسبت به دوره قبل کم‌تر است.
مشخص نیست چرا بایننس تا این حد روی توکن سوزی متمرکز شده است. این صرافی گفته فرآیند توکن‌سوزی را تا زمانی که هارد کپ بایننس کوین به ۱۰۰ میلیون برسد ادامه خواهد داد. بایننس درباره دلیل اتخاذ این سیاست توضیح نداده است.
انجام فرآیند سوزاندن توکن توسط بایننس نه تنها روی بایننس کوین بلکه روی بقیه بازار هم تاثیر جدی دارد. همین مسئله اهمیت تاریخ و سایر مشخصات آن را زیاد کرده است. سایت رسمی بایننس تنها مرجع قابل اعتماد برای این اطلاعات است.
توکن سوزی در استیبل کوین‌ها هم انجام می‌شود؟
می‌دانیم که قیمت استیبل کوین‌ها به قیمت دارایی‌ای که این کوین‌ها روی آن سوار شده‌اند بستگی دارد. در نتیجه عرضه و تقاضا تاثیر در تورم بازار این توکن‌ها نخواهد داشت. این البته به معنی بی‌نیازی استیبل کوین از سوزاندن توکن نیست.
دیگر کاربرد مهم توکن سوزی برای تثبیت قیمت PEG (نسبت قیمت به درآمد به نرخ رشد) استیبل کوین‌ها (Stablecoins) است. این نسبت برای تعیین ارزش سود هر سهم، تا زمانی که نرخ رشد سود سهام شرکت، در نظر گرفته شود؛ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نسبت پی‌ای‌جی به صورت وسیعی برای یافتن پتانسیل‌های قیمتی سهام، استفاده می‌شود و این نسبت توسط بسیاری از تحلیل‌گران، به نسبت قیمت به درآمد، ترجیح داده می‌شود. دلیل این برتری این است که در نسبت پی‌ای‌جی نرخ رشد سود شرکت، به عنوان یک عامل اساسی در نظر گرفته می‌شود.
جمع‌بندی
دانستیم که تورم یک مسئله ذاتی در اقتصاد است. تورم چه در اقتصاد ارزهای دیجیتال چه در اقتصاد ارزهای فیات وجود دارد. توکن سوزی یکی از روش‌های بسیار مهم برای ایجاد تورم و ارزشمند کردن توکن‌ها به‌شمار می‌رود. استیبل کوین‌ها هم برای افزایش سود هر سهم خود از توکن‌سوزی استفاده می‌کنند.