طرح عربستان برای ارائه امکان زیارت اماکن مقدس مکه در دنیای متاورس

عبدالرحمان السدیس رییس کمیته مدیریت مساجد مقدس مکه، طرح زیارت حج الاسود از طریق دنیای مجازی را افتتاح کرد. به گفته دولت عربستان، این کشور آماده است بخشی از مراسم حج را به دنیای متاورس منتقل کند. طولانی شده دوره همه‌گیری کرونا یکی از دلایل تمایل مسلمان‌ها برای استفاده از فناوری‌های روز در حج است.

حساب رسمی حرمین در فیس‌بوک که نهاد مسئول رسیدگی به امور کعبه است اعلام کرد «طرح حجرالاسود مجازی» این امکان را در اختیار مسلمانان قرار می‌دهد تا بتوانند «حجرالاسود را قبل از زیارت مکه به‌صورت مجازی تماشا کنند».

بخشی که السدیس مدیریت آن را برعهده دارد جدا از سازمان حرمین است؛ اما با آن همکاری می‌کند. سازمان امور موزه‌ها و نمایشگاه‌های عربستان با همکاری دانشگاه ام‌القری این پروژه را اجرا کرده است.

هنگام افتتاح این برنامه، السدیس گفت آن‌ها به‌دنبال شبیه‌سازی بودند که نه تنها بینایی و شنوایی بیننده را درگیر کند، بلکه حس لامسه و بویایی او را هم به‌کار بگیرد. او توضیح داد که مساجد مکه و مدینه نوعی میراث تاریخی و اسلامی محسوب می‌شوند، در نتیجه هرکسی باید به‌صورت دیجیتالی به آن دسترسی داشته باشد.

چند مقام دانشگاهی و دولتی دیگر هم در مراسم افتتاحیه این طرح حضور داشتند. از میان این افراد می‌توان به ترکی بن‌سلیمان الامرو اشاره کرد. او رئیس دانشگاه ام‌القری است و در ایجاد پروژه حجرالاسود مجازی نقش داشته است.

هزینه‌های بالای سفر به عربستان برای زیارت حرمین شریفین یکی از دغدغه‌های بزرگ مسلمانان در سراسر جهان است. همچنین محدودیت‌های غیرمالی زیادی در راه رسیدن به این هدف وجود دارد. جهان‌گیری کرونا در دو سال اخیر برگزاری مراسم‌های مذهبی در مقدس‌ترین شهر مسلمان‌ها را با چالش‌های جدی روبرو کرده است. به‌نظر می‌رسد عربستان برای حل این چالش‌ها راه حل بسیار مناسبی انتخاب کرده است.

مدیران امکان مقدس در عربستان هنوز درباره قدم‌های بعدی در این پروژه صحبت نکرده‌اند. هنوز مشخص نیست مسلمانان چه زمانی می‌توانند به این سرویس‌ها دسترسی داشته باشند. همچنین مشخص نیست این دسترسی از طریق چه کانال‌های ارتباطی برقرار خواهد شد.

ورود امکان مقدس مسلمان‌ها به دنیای متاورس می‌تواند قدم بزرگی برای این حوزه باشد. پرسش‌های مذهبی درباره اجازه شریعت به فعالیت مسلمان‌ها در دنیای متاورس مطرح شده‌اند. با ورود حرمین شریفین به حوزه متاورس انتظار می‌رود مسلمان‌ها با دغدغه کم‌تری زمین‌های متاورس را خرید و فروش کنند. علمای اسلام و مراجع تقلید هنوز اظهارنظر رسمی و دقیقی درباره این مسئله نداشته‌اند. با این وجود افتتاح طرح حجرالاسود مجازی حتما با نظر مثبت این مراجع انجام شده است.