تاریخچه ارز دیجیتال؛ مصریان باستان چطور به خلق بیت کوین کمک کردند؟

تاریخچه ارز دیجیتال مانند هر دارایی دیگر و برخلاف تصور اولیه نه‌تنها کوتاه نیست، بلکه ریشه‌های آن به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. بررسی تاریخچه‌ی پول و دارایی نشان می‌دهد مصریان باستان اولین گروهی بودند که ایده‌‌ی استقلال ارتباط‌های مالی از دولت‌ها را مطرح کردند؛ ایده‌ای که پایه‌های اصلی رمز ارزها را بنانهاد. در حقیقت باید گفت از ایده‌ی اولیه‌ی ارائه‌ی ارز دیجیتال تا رسیدن به مرحله‌ی تبدیل خرید ارز دیجیتال به یک امر ساده، هزاران سال زمان صرف شده است.

برای درک این موضوع که چرا انسان به ارز دیجیتال نیاز دارد باید تاریخچه‌ی پول و دارایی را بررسی کنیم. بررسی تاریخ نشان می‌دهد اقتصاد دنیا چاره‌ای به جز پذیرش رمز ارزها نخواهد داشت.

اعتماد، پایه‌ی اصلی دارایی

دارایی، مفهومی کهن در اقتصاد است. قرن‌ها پیش‌ از این که کسی کلمه‌ی اقتصاد را شنیده باشد، انسان‌ها «دارایی» داشتند. جوامع شکارچی یا آن‌طور که علم زیست‌شناسی می‌گوید، «انسان‌های خردمند» می‌دانستند که نمی‌توانند تمام نیازهای خود را بدون اتکا به دیگران برطرف کنند. تأمین خوراک، پوشاک، مسکن و خانواده به‌عنوان مربع نیازهای اساسی انسان به «دیگران» احتیاج داشت؛ پس باید همکاری این «دیگران» تأمین می‌شد.

حدود دویست هزار سال پیش، زمانی که انسان خردمند به دنبال تأمین خوراک، پوشاک و مسکن خود بود مفهوم سیستم پولی وجود نداشت؛ به بیان دیگر انسان هنوز یاد نگرفته بود برای پشم گوسفند خود قیمت تعیین کند اما می‌دانست پشم گوسفند «باارزش» است. همین ارزش مفهوم دارایی را شکل داد. پذیرش چنین مفهوم عمیقی باعث شد انسان مسیر مبادله را آغاز کند.

نخستین مبادله‌های بشری، مبادله‌های کالا در مقابل کالا بودند. این مبادله‌ها بر اساس ارزش توافقی دارایی دو طرف انجام می‌شد. برای مثال در یک جامعه‌ی خُرد، پذیرفته بود که مقدار مشخصی از ذرت ارزشی مساوی با مقدار مشخصی از پوست گاو دارد. صاحبان دارایی‌ها بر اساس این توافق عمومی، مبادله‌های خود را مدیریت می‌کردند.

سیستم مبادله‌ای کالا در مقابل کالا دو مشکل بزرگ داشت:

• توافق روی ارزش کالا همیشه آسان نبود.
•  یافتن طرف دیگر معامله که نیاز به کالای طرف اول داشته باشد و بخواهد این مبادله را انجام دهد همیشه آسان نبود.

جوامع بشری پس از مدتی به بن‌بست اقتصادی رسیدند؛ این بن‌بست پایه‌گذار یکی از بزرگ‌ترین انقلاب‌های تاریخ یعنی اختراع پول شد.

پول، اختراع صاحبان قدرت

تاریخ‌شناسان می‌گویند قدیمی‌ترین سکه‌هایی که تا امروز می‌شناسیم ۶۴۰ سال پیش از میلاد یعنی حدود دو هزار و ۷۰۰ سال قبل در آناتولی غربی، جایی حدود مرزهای امروزی ترکیه ضرب شده‌اند. امپراطوری قدرتمند روم که در عمل قوی‌ترین حکومت جهانِ آن روز بود با ضرب این سکه‌ها تلاش کرد وضعیت اقتصادی نامنظم خود را سروسامان دهد. این سکه‌ها «دناریوس» نام داشتند. قدرت و اعتبار امپراطوری بزرگ روم باعث شد مردم در سراسر امپراطوری و حتی خارج از آن بپذیرند که سکه‌های کوچک دناریوس «اعتبار» دارند. طلا و نقره به دلیل کم‌یاب بودن به‌عنوان فلزهایی که سکه با آن‌ها ساخته می‌شود انتخاب شدند.

سکه‌های طلا و نقره که اندازه‌ی هرکدام نشانگر ارزش توافقی آن‌ها بود، برای هزاران سال پول رایج جهان بودند. گسترش چشمگیر جامعه‌ی انسان‌ها و به دنبال آن پیشرفت سیستم‌های مبادله و بزرگ شدن اقتصاد جهانی، رفته‌رفته این دارایی‌ها را از رده خارج کردند. حمل‌ونقل این سکه‌ها دشوار بود. نگهداری از آن‌ها هم فرآیندی هزینه‌بر به شمار می‌رفت. انسان با کمک تجربه‌ی چندهزارساله، وارد عصرِ شکل دیگر دارایی شد.

حواله‌ی کاغذی، انتقال بدهی

اولین شکل از پول کاغذی، حواله‌ی کاغذی بود. حواله‌های کاغذی طبق شواهد تاریخی حدود قرن چهاردهم میلادی در اروپا متولد شدند. بازرگان‌های اروپایی برای واردات و صادرات کالا به نقاط مختلف جهان سفر می‌‌کردند و باید از دارایی‌های خود در مقابل سرقت، گم‌شدن و اتفاقات محافظت می‌کردند. این بازرگان‌ها همچنین برای حمل‌ونقل سکه‌های سنگین طلا و نقره مشکلات زیادی داشتند. چنین شرایطی باعث شدن این بازرگان‌ها حواله‌های کاغذی را اختراع کنند.

حواله‌‌های قرن چهاردهمی که در حقیقت اجداد چک‌های امروزی هم به شمار می‌روند، کارکرد ساده‌ای داشتند؛ کارکردی که روی اصل کهن «اعتماد» استوار بود. بازرگان طلا و نقره‌ی خود را به شخصی معتمد در شهر «الف» می‌داد و از او حواله‌ای کاغذی می‌گرفت. این حواله که توسط شخص معتمد مهر می‌شد، نشان می‌داد دارنده‌ی آن صاحب مقدار مشخصی دارایی در شهر «الف» است. بازرگان به شهر «ب» سفر می‌کرد و با ارائه‌ی حواله‌ی خود به معتمد آن شهر همان مقدار طلا و نقره از او دریافت می‌کرد تا با آن خرید کند.

معتمدین شهرهای «الف» و «ب» در زمان‌های مشخص و توافقی ملاقات و حساب‌های دوطرفه را تسویه می‌کردند. اعتماد عمومی به کارکرد این سیستم باعث شد پس از مدتی بازرگان‌ها نیاز به دریافت طلا و نقره نداشته باشند و مبادله‌های خود را با کمک همان حواله‌ها انجام دهند؛ دارنده‌ی حواله در نهایت نزد شخص معتمد می‌رفت و حواله‌ی خود را نقد می‌کرد.

سیستم حواله‌های کاغذی برای حدود سه قرن به اداره‌ی اقتصاد بین‌الملل کمک کرد اما حدود قرن هفدهم بود که بروز مشکلات جدی به دلیل استفاده از این سیستم به اختراع پول کاغذی منجر شد. مهم‌ترین مشکلی که حواله‌های کاغذی برای سیستم اقتصادی ایجاد کرد، خدشه‌دار شدن اعتماد عمومی به آن‌ها در اثر سوءاستفاده طرف‌های معامله بود.

اسکناس کاغذی، انقلاب بزرگ اقتصادی

بانک‌های سوئد و انگلیس اوایل قرن ۱۷ شروع به چاپ پول کاغذی کردند. پول کاغذی حدود هفت قرن پیش از آن تاریخ و در چین اختراع شده بود اما تا آن روز بازرگان‌های بین‌المللی تمایلی به استفاده از آن نداشتند. چاپ اسکناس در بانک‌های اروپایی که مرکز اقتصاد جهانی بودند، مهم‌ترین نیازمندی برای گسترش استفاده از آن را تأمین کرد: اعتماد عمومی.

بانک‌ها دارایی‌های طلا و نقره‌ی مشتریان خود را ذخیره می‌کردند و در مقابل به آن‌ها اسکناس می‌دادند. همه پذیرفته بودند اسکناس که در عمل چیزی بیشتر از یک برگ کاغذ طرح‌دار نبود، معادل مقدار مشخصی دارایی است که بانک روی آن چاپ کرده است. سرعت انجام مبادله‌ها با ورود پول کاغذی به چرخه‌ی اقتصادی افزایش چشم‌گیری داشت.

دولت‌ها برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ی بانک‌ها از اعتماد عمومی، نهاد بانک مرکزی را تعریف کردند. بانک‌های مرکزی بخشی از پول‌های ذخیره شده در بانک‌ها را نزد خود یا تحت نظارت مستقیم خود نگهداری می‌کردند. این دارایی «سپرده‌ی قانونی» نامیده می‌شد. سپرده‌ی قانونی در حقیقت بخشی از دارایی بانک‌ها را نزد بانک مرکزی قفل می‌کرد تا آن‌ها را مجبور کند تعهدات خود را اجرا کنند. بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهند اولین مخالفت‌ها با سپردن نقش اصلی اقتصاد به دولت از همین برهه‌ی تاریخی مطرح شد. این مخالفت‌ها اولین پایه‌های تاریخچه ارز دیجیتال به شمار می‌روند.

دولت‌ها در قرن هجدهم باید کاری می‌کردند که شهروندان کشورهای دیگر هم اسکناس‌های آن‌ها را مثل سکه‌های طلا و نقره بپذیرند. این نهادها به این نتیجه رسیدند که باید نرخ ثابت و مشخصی برای تبدیل اسکناس به طلا تعیین کند و تعهد دهند که همیشه و تحت هر شرایطی، هر کس اسکناس‌های چاپ شده این کشور را به بانک‌ها تحویل دهد، معادل آن، طلا دریافت خواهد کرد. این روش، نوعی استاندارد قابل قبول برای معاملات بین‌المللی ارز رایج کشورها بود که استاندارد طلا نام گرفت.

حذف استاندارد طلا، قدرت گرفتن دلار

استاندارد طلا سیستم مناسبی بود اما درعین‌حال معایبی هم داشت. معایب این سیستم هم مانند تمام سیستم‌های مبادله‌ای پیش از آن باعث ظهور مفاهیم تازه‌ای شد. استاندارد طلا پنج مشکل اساسی داشت:

• در زمان بروز بلایای طبیعی یا وقوع جنگ کشورها باید روی ذخایر طلای خود تمرکز زیادی می‌کردند.
• بعضی کشورها در زمان بروز بحران‌هایی مانند جنگ و بلایای طبیعی تعهدات خود را اجرا نمی‌کردند.
• معادن جدید طلا و نقره کشف می‌شد و این اکتشافات باعث تغییر نسبت ارزش طلا و قدرت اقتصادی کشورها می‌شد.
• مردم با ذخیره کردن طلا امکان برقرار ماندن تعادل بین ارزش پول و بازار را از بین می‌برد.
• محدودیت ذخایر طلا در بعضی کشورها باعث شد آن‌ها برای حفظ و افزایش قدرت اقتصادی خود با بحران مواجه شوند.

سال ۱۹۴۴ و در آخرین ماه‌های جنگ دوم جهانی دولت‌های قدرتمند این استاندارد را کنار گذاشتند. رکود شدید اقتصادی حاصل از جنگ باعث شد کشورهای پیروز در کنفرانسی به میزبانی لندن پایان استفاده‌ی بین‌المللی از این استاندارد را اعلام کنند. کشورهای حاضر در کنفرانس لندن تورم ناشی از چاپ اسکناس، دشواری مدیریت اقتصاد با استفاده از این استاندارد، لزوم افزایش مالیات، بالارفتن نرخ بهره و افزایش چشمگیر نرخ بیکاری را دلایل تصمیم برای کنارگذاشتن استاندارد طلا اعلام کردند.

هم‌زمان با کنار رفتن سیستم استاندارد طلا، کشورهای عضو گروه متفقین که در آستانه‌ی پیروز شدن در جنگ دوم جهانی بودند در کنفرانسی در شهر «برتون وودز» آمریکا برای بررسی شرایط اقتصاد جهانی برگزار کردند. تأسیس صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در این کنفرانس تصویب شد. این دو نهاد با هدف کمک به کشورهای آسیب‌دیده از جنگ با پرداخت وام و کمک‌های بلاعوض تأسیس شدند.

شوک نیکسون، تولد یورو

اثرات مخرب جنگ که قدرت‌های اقتصادی اروپا را به‌شدت ضعیف کرده بود باعث قدرت گرفتن آمریکا شد. این کشور که به دلیل دور بودن از صحنه‌ی جنگ کم‌ترین آسیب را دیده بود و در مقایسه با کشورهای درگیر جنگ اقتصاد بسیار قدرتمندتری داشت، پیشنهاد داد دلار به‌عنوان ارز مرجع در نظر گرفته شود. آمریکا در آن زمان دو سوم ذخایر طلای جهان را در اختیار داشت. شوروی سابق با این پیشنهاد مخالفت کرد اما پس از پایان جنگ و در سال ۱۹۴۵ با افزایش کشورهای موافق پیشنهاد آمریکا مجبور به موافقت شد.

سیستم جدید که به سیستم برتون وودز مشهور شد به طور رسمی، یک سال بعد از پایان جنگ آغاز به کار کرد. در سیستم برتون وودز هر اونس طلا معادل ۳۵ دلار آمریکا در نظر گرفته شد. آمریکا می‌توانست فقط به‌اندازه‌ی افزایش تقاضـای مبادلاتی دلار ناشـی از رشـد تجـارت دنیـا، دلار جدیـد منتشـر کنـد. 

آمریکا کمتر از سه دهه پس از تصویب این سیستم و در سال ۱۹۷۱ با دستور ریچارد نیکسون رئیس‌جمهور وقت این کشور  بدون نظرخواهی از کشورهای عضو برتون وودز، قابلیت تبدیل دلار آمریکا به طلا را لغو کرد. پس از این تصمیم که به «شوک نیکسون» مشهور است طلا به ارز اندوخته‌ی بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شد؛ به بیان دیگر دلار به‌جای طلا مهم‌ترین دارایی جهان شد. شوک نیکسون واکنش کشورهای صنعتی G10 را در پی داشت. این گروه که مهم‌ترین تشکل وقت اقتصادی – سیاسی وقت جهان بدون حضور آمریکا بود از شش کشور اروپایی عضو خود خواست برای مقابله با تصمیم آمریکا، ارزهای خود را ادغام کنند. این درخواست در نهایت به تولد «یورو»، ارز متحد اروپا منجر شد.

پیدایش ارز فیات

پس از پایان کار سیستم استاندارد طلا و قطع ارتباط ارزهای ملی با طلا که حاصل تصمیم ریچارد نیکسون بود، دولت‌ها عرضه و مدیریت ارز ملی کشور خود را به عهده گرفتند. 

ارز ملی کشورها برخلاف دوران پیش از شوک نیکسون، پشتوانه‌ای ندارند. به چنین ارزهایی ارز فیات یا «پول دستوری» گفته می‌شود. فیات کلمه‌ای با ریشه‌ی لاتین به معنی «باید باشد» است. ارزهای فیات بر پایه‌ی اعتماد به دولت چاپ‌کننده‌ی آن‌ها ارزش می‌گیرند.

کنترل ارز فیات در اختیار دولت‌ها است و همین مسئله باعث می‌شود بتوانند با دست‌کاری میزان عرضه، ارزش آن را کنترل کنند. همچنین چاپ ارزهای فیات نسبت به تولید ارزی با پشتوانه‌ی طلا هزینه‌های بسیار کمتری دارد.

ارز فیات باوجود این محاسن، امکان بروز بحران‌های تورمی را به شکل چشم‌گیری افزایش داد. افزایش خواسته یا ناخواسته‌ی نقدینگی ارز فیات به‌سرعت تورم را افزایش خواهد داد چراکه دولت‌ها در بسیاری موارد مجبور به افزایش نقدینگی خواهند بود.

اولین انتقادها از سیستم ارز فیات

کمی بیشتر از یک دهه بعد از شوک نیکسون و تولد ارزهای فیات، اولین انتقادهای جدی به ارزهای فیات مطرح شد. در دهه‌ی ۸۰ میلادی با ظهور کامپیوتر و فناوری‌های مبتنی بر آن‌‌ها، اهمیت توجه به حریم خصوصی افراد بیش‌ازپیش موردتوجه قرار گرفت. نظارت طرف سوم بر فرآیندهای مالی افراد یکی از انتقادهای مهم به دولت‌ها بود؛ نظارتی که با وجود ارزهای فیات راه فراری از آن‌ها وجود نداشت. نگاهی به تاریخچه ارز دیجیتال نشان می‌دهد اولین اقدام‌های جدی برای مقابله با این شرایط از همین زمان آغاز شدند.

پرورش اولین ایده‌ها درباره‌ی ارز دیجیتال

رمزنگاری اطلاعات تاریخچه‌ای بسیار کهن دارد. نخستین‌بار چهارهزار سال پیش گروهی از خواص مصر باستان برای پنهان کردن مکالمه‌های خود از چشم فراعنه شروع به رمزنگاری این مکالمه‌ها کردند. این گروه را می‌توان اولین سازندگان تاریخچه رمز ارزها دانست. رمزنگاری اطلاعات در طول هزاران سال مرتب پیشرفت کرد و کار را برای طرف‌های سوم سخت‌تر کرد.

وقوع جنگ‌های جهانی رمزنگاری را دچار تحول کرد. ماشین‌های رمزنگاری که در این مقطع استفاده می‌شد «انیگما» (Enigma) نام داشتند. خروجی انیگماها تا پایان جنگ دوم جهانی غیرقابل‌نفوذ بودند اما در نهایت با گسترش سرمایه‌گذاری روی علوم پایه این رمزنگاری‌ها هم بی‌اثر شدند.

وایتفیلد دیفی (Whitfield Diffie) و مارتین هلمن (Martin Hellman) دو دانشمند علم رمزنگاری اهل آمریکا اوایل دهه‌ی ۷۰ میلادی سیستم رمزنگاری‌ای اختراع کردند که این روش را از فرآیندی مخصوص فعالیت‌های نظامی به فرآیندی عمومی تبدیل کرد. سیستم رمزنگاری جدید خروجی با دو کلید «عمومی» و «خصوصی» در اختیار کاربر قرار داد.

دیوید چام، پدر رمزنگاری مدرن و آغازگر بخش عینی تاریخچه ارز دیجیتال

حدود یک دهه بعد از اختراع کلیدهای عمومی و خصوصی، دیوید چام (David Chaum‌) فیلسوف علوم پایه، مفاهیم تازه‌ای مطرح کرد. چام سال ۱۹۸۵ مقاله‌ای با عنوان «امنیت در ناشناخته بودن است» منتشر کرد. چام در این مقاله‌ی بسیار مفصل ایده‌ی لزوم ناشناخته بودن افراد در جریان هرگونه فعالیت را تشریح کرد.

چام عضو گروهی از دانشمندان علوم پایه بود که خود را سایفرپانک نام‌گذاری کرده بودند. آن‌ها این نام را از اولین گروهی که رمزنگاری را در مصر باستان پایه‌گذاری کرد گرفته بودند. سایفرپانک معتقد بودند دولت نباید در تراکنش‌ها و فعالیت‌های مالی و غیرمالی شهروندان دخالتی داشته باشد. آن‌ها برای محقق کردن ایده‌ی خود طرح‌هایی در ذهن داشتند که در تاریخچه ارز دیجیتال به عنوان اولین اقدام‌های عملی و جدی شناخته می‌شوند.

دیوید چام چهار سال بعد از انتشار آن مقاله، شرکت دیجی کش را افتتاح کرد. چام تصمیم داشت در دیجی کش ایده‌هایش درباره‌ی ناشناس بودن شهروندان را اجرایی کند اما موفق نشد. دیجی کش سال ۱۹۹۸ ورشکست شد.

دهه‌ی ۹۰ میلادی چند شرکت دیگر هم در اروپا آمریکا تلاش کردند ایده‌های چام را پیاده کنند. بیت گلد و هش کش مشهورترین پروژه‌ها در این زمینه بودند که تلاش‌های هر دو به بن‌بست‌های علمی رسید.

تعطیلی این شرکت‌ها اما به معنی شکست ایده‌های دیوید چام نبود. هرکدام از این مراکز بخشی از بستر علمی لازم برای رمزنگاری اطلاعات کاربران را فراهم کردند. 

بحران اقتصادی بزرگ، نقطه عطف تاریخچه ارز دیجیتال

سال ۲۰۰۸ بحران اقتصادی‌ای که کارشناسان معتقدند پایه‌های آن از اواخر دهه‌ی ۹۰ ایجاد شده بود به اوج رسید. حباب بازار مسکن آمریکا از بین رفت و سقوط ارزش املاک باعث بروز موج فروش شد. این موج فروش بانک‌ها و مؤسسه‌هایی که وام‌های خرید این املاک را تأمین کرده بودند با بحران نقدینگی جدی مواجه کرد. این بحران در نهایت بورس آمریکا و بازارهای مالی سراسر دنیا را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد. بحران مالی سال ۲۰۰۸، بزرگ‌ترین بحران مالی جهان از زمان رکود بزرگ در دهه‌ی ۳۰ میلادی به شمار می‌رود.

کارشناسان اقتصادی معتقدند مدیریت غلط دولت‌های بزرگ مهم‌ترین دلیل بروز این بحران است. بحران سال ۲۰۰۸ موجی از بیکاری و بحران‌های شدید مالی در کشورهای سراسر جهان ایجاد کرد؛ موجی که در نهایت نارضایتی از عملکرد و نقش دولت‌ها در سیستم اقتصادی جهان را به اوج رساند.

لزوم کم شدن قدرت دولت‌ها و قدمی تازه در تاریخچه ارز دیجیتال

هم‌زمان با اوج‌گیری بحران‌های مالی که دولت‌ها مقصر آن بودند گروهی از دانشمندان علوم پایه در حال کار روی ایده‌های دیوید چام بودند. مهم‌ترین بن‌بستی که تا آن زمان مانع از تحقق ایده‌های این دانشمند شده بود، «خرج مجدد» دارایی‌های دیجیتال بود. دارنده‌ی کوین «الف» می‌توانست همین کوین را چندین بار به دیگران منتقل کند و در عمل مفهوم دارایی از بین میرفت.

۱۸ آگوست ۲۰۰۸ ساتوشی ناکاموتو که تا آن روزی کسی نامش را نشنیده بود دامنه‌ی bitcoin.org را ثبت کرد. این روز یکی از مهم‌ترین روزها در تاریخچه ارز دیجیتال به‌شمار می‌رود. ۳۱ اکتبر همان سال ناکاموتو ایمیلی در فهرست ایمیل‌های رمزنگاری شده منتشر کرد لینک مقاله‌ای با عنوان «بیت‌کوین: سیستم پولی همتا به همتا» وجود داشت که در سایت metzdowd.com منتشر شده بود. ساتوشی در این مقاله بیت کوین را به‌عنوان سیستم پولی مبتنی بر ایده‌های دیوید چام معرفی کرد که موفق شده بن‌بست‌های قبلی را از بین ببرد و با حل مسائل علمی که پیش پای دانشمندانِ گذشته قرار داشتند، ارز دیجیتالی خلق کند که می‌تواند مثل یک دارایی واقعی عمل کند. ناکاموتو تا امروز هویتی ناشناس است.

ساتوشی ناکاموتو در اجرای این پروژه تنها نبود. کرگ رایت، گوین اندرسون و هال فینی مهم‌ترین همکاران او بودند. فینی خالق سیستم «اثبات انجام کار» بود. این سیستم بزرگ‌ترین مشکل ارزهای رمزنگاری شده یعنی امکان دو بار خرج کردن یک واحد از ارز دیجیتال را حل کرد. این سه نفر همگی عضو گروه سایفرپانک بودند. ساتوشی ناکاموتو سوم ژانویه‌ی ۲۰۰۹ اولین بلاک زنجیره‌ی بیت کوین را که به «بلاک آفرینش» مشهور است استخراج کرد. او اولین تراکنش تاریخ بیت کوین را با انتقال یک بیت کوین به هال فینی ثبت کرد.

بحران راه ابریشم 

بیت کوین در سه سال اول فقط برای کاربردهای سیاه استفاده شد. سایت «راه ابریشم» حدفاصل سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ به میلیون‌ها کاربر خود اجازه داد با پرداخت بیت کوین کالاها و خدمات غیرقانونی تهیه کنند. کالاها و خدمات غیرقانونی این سایت شامل خریدوفروش مخدر، اعضای بدن انسان و استخدام قاتل بود. این سایت که به «آمازون سیاه» مشهور بود سال ۲۰۱۲ با بازداشت لارس اولبریک پایه‌گذار و مدیر اصلی آن تعطیل شد. راه ابریشم ۹.۹ میلیون بیت کوین درآمد کسب کرد. بخشی از این دارایی هرگز کشف نشد.

ظهور و سقوط راه ابریشم بیت کوین و حتی ایده‌ی کلی ارز دیجیتال را در خطر نابودی همیشگی قرار داد. بسیاری معتقد بودند بیت کوین فقط برای کاربردهای غیرقانونی استفاده خواهد شد. دوره‌ی فعالیت راه ابریشم یکی از سیاه‌ترین دوران‌ها در تاریخچه ارز دیجیتال به شمار می‌رود.

آلت‌کوین‌ها و اصلاح بیت کوین

ساتوشی تمام کدهای بیت کوین را به‌صورت عمومی منتشر کرد و همین کار او باعث پیشرفت چشمگیر دنیای ارزهای دیجیتال شد. حدفاصل سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ دانشمندان علوم پایه با استفاده از کدهای بیت کوین، ارزهای تازه‌ای منتشر کردند. ارزهای جدید تلاش می‌کردند مشکلات و محدودیت‌های بیت کوین را حل کنند. همچنین تولد آلت‌کوین‌های جدید باعث بهتر شدن چهره‌ی ارزهای دیجیتال شد که به دلیل بحران راه ابریشم به‌شدت تخریب شده بود. ارزهای جدید «آلت کوین» نامیده شدند. آلت کوین مخفف «آلترناتیو کوین» به معنی کوین دیگر است.

سیزده سال پس از معرفی بیت کوین، بیش از هفت هزار آلت کوین خلق شده‌اند. بسیاری از این ارزها ارزشی ندارند اما گروهی از آن‌ها رقبای جدی بیت کوین به شمار می‌روند. اتریوم، تتر، ریپل، بیت کوین کش، لایت‌کوین، دش و استلار مهم‌ترین و محبوب‌ترین آلت‌کوین‌های فعلی بازار به شمار می‌روند.

آینده‌ی پول و ارز دیجیتال

انتظار می‌رود ارزهای دیجیتال در سال‌های آینده سهم بیشتری از بازارهای جهانی داشته باشند. ورود شرکت‌های بزرگ اولین قدم برای اوج‌گیری استفاده از این ارزها بود. اعلام رسمی شدن رمز ارز بیت کوین به‌عنوان یک ارز قابل مبادله در کشورهایی مانند السالوادور این روند را سرعت داد. پیش‌بینی می‌شود به‌زودی کشورهای بیشتری بیت کوین و آلت‌کوین‌ها را به‌عنوان دارایی رسمی بپذیرند.

پذیرفته شدن بیت کوین توسط دولت‌ها، باعث گسترش نفوذ ارزهای دیجیتال در سیستم اقتصاد بین‌الملل خواهد داشت. سیاست‌های اقتصادی یک‌طرفه‌ی آمریکا و نهادهایی مانند صندوق بین‌المللی پول که موجب نارضایتی بیشتر کشورها شده می‌تواند این نفوذ را بیشتر کند. تاریخ می‌گوید جایگزین شدن شکلی از دارایی با دارایی جاری بین‌المللی همواره پس از نارضایتی از سیستم فعلی و وجود یک آلترناتیو خوب محقق شده است؛ دو شرطی که ارزهای دیجیتال آن‌ها را محقق کرده‌اند.