کلاهبرداری در ارز دیجیتال با چه روش‌هایی انجام می‌شود و چطور با آن مقابله کنیم؟

کلاهبرداری در ارز دیجیتال با چندین روش امکان‌پذیر است. در سال‌های اخیر بستن راه‌های سواستفاده از غیرمتمرکز بودن دنیای بلاک چین برای کاربران یک دغدغه جدی بوده است. خرید بیت کوین در فضایی بدون دغدغه و ترس از دست دادن سرمایه احتمالا مهم‌ترین مسئله بسیاری از فعالان جدی این حوزه باشد.

کلاهبرداری در دنیای کریپتو البته در بسیاری موارد قابل تشخیص است. در سال‌های اخیر روش‌های مختلف افراد برای انجام این فعالیت‌ها شناسایی شده است. کارشناسان امنیت و برنامه‌نویسان بعد از شناسایی این روش‌ها، راه‌های مقابله با آن‌ها را هم در اختیار کاربران قرار داده‌اند.

امنیت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از نظر فنی تضمین شده است. تنها چیزی که در این فضا تضمین شده نیست، امنیت تراکنش‌ها و فعالیت‌های کاربران است. شناخت دقیق راه‌های کلاهبرداری و روش‌های مقابله با آن‌ها می‌تواند امنیت این بخش از اکوسیستم را هم به‌طور کامل تضمین کند.

طرح پانزی، پروژه‌های هرمی و کلاهبرداری‌های تیپیکال

اولین درس برای افزایش امنیت فعالیت در دنیای ارزهای دیجیتال این است که تمام پروژه‌های هرمی را کلاهبرداری درنظر بگیرید. منظور از پروژه‌های هرمی، دقیقا چیزی شبیه به گلد کوئیست است که سال‌ها در ایران قربانی گرفت. طرح‌هایی که از شما دعوت می‌کنند برای آن‌ها «شبکه‌سازی» کنید و دارایی بی‌ارزشی را به شبکه زیرمجموعه خود بفروشید همگی کلاهبرداری هستند.

شکل پیشرفته‌تر پروژه‌های هرمی، پروژه‌های طرح پانزی است. این طرح که از نام چارلز پانزی کلاهبردار بزرگ و مخترع چنین کلاهبرداری گرفته شده در سال‌های اخیر گسترش چشمگیری داشته است. خلاصه یک طرح پانزی به این شرح است:

هرگاه پروژه‌ای مدعی شد در مدت بسیار کوتاه «حتما» به شما سود بسیار بالایی پرداخت خواهد کرد مطمئن باشید که با یک کلاهبرداری پانزی طرف هستید.

پروژه‌هایی که از این روش استفاده می‌کنند، تکنیک‌های مشخصی به‌کار می‌گیرند. یک طرح پانزی را با شش مشخصه پررنگ می‌توان شناخت:

سودهای نجومی و تضمینی

قول سودهای نجومی و تضمینی از خصوصیات اصلی یک طرح پانزی است. اینکه دقیقا چه مقدار سود نجومی است به پروژه بستگی خواهد داشت. اگر شما الف تومن در اختیار دارید و می‌توانید در بهترین حالت ب تومن سود در سه ماه کسب کنید، سود‌های دو برابر به بالاتر نجومی درنظر گرفته می‌شوند. کارشناسان می‌گویند سودهای بیشتر از ۱۰ درصد در ماه که تضمین شده باشند را باید مشکوک درنظر گرفت.

ناشناس بودن طراح

در یک طرح پانزی اطلاعات چندانی درباره تیم یا گرداننده وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد، معمولا از اسامی مستعار یا تقلبی استفاده می‌شود. یک طراح پانزی قطعا نمی‌خواهد شناسایی شود.

شفاف نبودن در فعالیت‌ها

یک طرح پانزی با شفافیت کامل توضیح نمی‌دهد که چگونه سود نجومی خود را در می‌آورد و چگونه آن را تضمین می‌کند.

بدون اطلاعات تماس معتبر

طرح‌های پانزی معمولا آدرس و شماره تلفن‌های معتبری از خود اعلام نمی‌کنند یا به آدرس‌های تقلبی و دفترهای کار چند روزه اکتفا می‌کنند.

روش‌های عجیب دریافت پول

طراح سعی می‌کند تا مبالغ را از درگاه‌های غیرقانونی یا این‌ روزها به وسیله ارزهای دیجیتال دریافت کند تا رهگیری آن برای پلیس مشکل باشد.

نداشتن مجوزهای قانونی

طرح‌های پانزی نمی‌توانند مجوزهای قانونی اخذ کنند. البته گاهی اوقات یک طرح بقدری حرفه‌ای است که مقامات قانون‌گذار را هم فریب می‌دهد یا با باندبازی مجوز را دریافت می‌کند.

روش‌های مقابله با کلاهبرداری‌های پانزی و هرمی

برای مقابله با کلاهبرداران این کلاهبرداری در ارز دیجیتال دستورالعمل‌های بسیار کاربردی وجود دارد. شناخت این کلاهبرداران با مشخصاتی که گفته شد کار سختی نیست. مهم‌ترین توصیه این است که پیش از ورود به یک پروژه تازه تمام بخش‌های آن را ببینید. اگر حتی یکی از نشانه‌های بالا در این طرح وجود داشت بهتر است قید سرمایه‌گذاری در آن را بزنید.

این چهار نکته را برای شناسایی طرح‌های پانزی به‌خاطر داشته باشید:

• طرح‌های هرمی و پانزی سود فوق‌العاده بالا ارائه می‌دهند.
• طرح‌های هرمی و پانزی مدعی ریسک صفر و سود تضمینی هستند.
• طرح‌های هرمی و پانزی معمولا (نه همیشه) از طرح‌های عضوگیری بهره می‌برند.
• طرح‌های هرمی و پانزی شفافیت ندارند و همیشه دنبال مخفی بودن هستند.

کلاهبرداری‌های حوزه استخراج

اوج گرفتن قیمت ارزهای دیجیتال و در صدر آن‌ها بیت کوین باعث شده استخراج آن‌ها برای بسیاری افراد جذاب باشد. فعالان حوزه رمز ارز می‌دانند که استخراج بیت کوین امروزه سخت‌افزار و نرم‌افزار قدرتمندی نیاز دارد و برای بیشتر افراد به‌صرفه نیست. این موضوع درباره سایر ارزها صادق نیست و اینجا دقیقا جایی است که کلاهبردارها وارد می‌شوند.

گروهی از افراد سودجو با استفاده از بدافزارها و باج‌افزارها به سیستم‌های قربانیان خود نفوذ می‌کنند. این افراد از قدرت پردازش این سیستم‌ها یا مجموع آن‌ها برای استخراج انواع ارز استفاده می‌کنند. این شکل از کلاهبرداری «کریپتو جکینگ» نامیده می‌شود.

همچنین گروهی از کلاهبرداران با نام «پردازش ابری» از قدرت پردازش کاربران سواستفاده می‌کنند. پردازش ابری روشی به‌نسبت نوین است که در آن شرکت‌ها به کاربران متقاضی انجام استخراج فضای ابری می‌فروشند. کلاهبرداران با نفوذ به این شبکه‌ها از قدرت پردازش کاربران به نفع خود استفاده می‌کنند.

راه‌های مقابله با کلاهبرداری‌های حوزه ماینینگ

این دسته از روش‌های کلاهبرداری نسبت به دسته قبل کمی پیچیده‌تر هستند. ممکن است شما ندانید اما همین حالا قربانی یک کلاهبرداری شده باشید. ممکن است تا مدت‌ها هم متوجه این موضوع نشوید؛ دقیقا مثل زمانی که کامپیوتر شما هک شده و از آن خبر ندارید.

اولین قدم این است که در هر شرایطی از نرم‌افزارهای امنیتی و ضد بدافزار معتبر و به‌روز استفاده کنید. این نرم‌افزارها تمام ابزارهایی که هکرها برای انجام پروژه‌های خود استفاده می‌کنند را از بین خواهند برد. این نرم‌افزارها همچنین به شما کمک می‌کنند لینک‌های خطرناک و نرم‌افزارهایی که بدون اطلاع شما از طرف سایت در سیستم شما بارگزاری می‌شوند را شناسایی و حذف کنید.

نکته بسیار مهم این است که نباید وارد سایت‌هایی که فعالیت‌های ناشناس دارند شوید. همینطور لینک‌ها، نرم‌افزارها و فایل‌هایی که از منابع ناشناس برای شما ارسال می‌شوند را در هیچ شرایطی باز نکنید. نسبت به پنجره‌های مرورگر خود حساس باشید و اجازه ندهید فایل‌هایی که نمی‌شناسید را بارگزاری کنند.

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های اینکه سخت‌افزار شما قربانی حمله استخراجی شده، کاهش چشم‌گیر قدرت پردازش آن است. معمولا افراد کلاهبردار زمانی که شما مشغول کار هستید از سخت‌افزار شما استفاده می‌کنند. این کار به این دلیل انجام می‌شود که شما نسبت به فعالیت ناگهانی سیستم خود مشکوک نشوید.

توجه داشته باشید که سخت‌افزار شما نباید با صدای زیاد کار کند. فن‌ها باید در حالت عادی کار کنند. رم و پردازنده شما باید به همان میزانی که شما درحال استفاده از آن‌ها هستید درگیر باشند. اگر فعالیت مشکوکی در این بخش‌ها مشاهده کردید حتما نرم‌افزار آنتی ویروس خود را به‌روز و فعال کنید. اگر مشکل حل نشد از یک متخصص بخواهید سیستم شما را بررسی کند.

فیشینگ، مهندسی اجتماعی و کلاهبرداری مدرن

بدافزارها و باج‌افزارها فقط در حوزه استخراج فعال نیستند. این نرم‌افزارها ممکن است برای سرقت اطلاعات و دارایی‌های شما با روش‌های مختلف طراحی شوند. همان‌طور که در بخش قبل گفته شد برای مقابله با این نرم‌افزارها باید همیشه نرم‌افزارهای امنیتی به‌روز و معتبر داشته باشید. همچنین از لینک‌ها و فایل‌های ناشناس دوری کنید.

یکی ار روش‌های متداول برای انجام کلاهبرداری در ارز دیجیتال فیشینگ است. فیشینگ به‌روشی گفته می‌شود که در آن کلاهبردار یا کلاهبرداران با استفاده از یک سایت یا ایمیل جعلی تلاش می‌کنند اطلاعات کاربر را سرقت کنند.

هکر می‌تواند سایتی کاملا مشابه با آدرس یک سایت صرافی یا کیف پول معتبر بسازد و اطلاعات ورود کاربران هدایت شده به آن سایت را دریافت کند. در یکی از مشهوریت پروژه‌های فیشینگ ارز دیجیتال یک کلاهبردار با ساخت سایت bïnance.com که مشابه دامنه سایت صرافی بایننس به آدرس Binance.com بود، مقدار زیادی کلاهبرداری کرد.

نرم‌افزارهای جعلی که به جای کیف پول ارز دیجیتال عرضه می‌شوند هم شکل دیگری از فیشینگ هستند. به‌همین دلیل است که باید ولت‌ها را فقط از سایت رسمی آن‌ها یا بازارهای رسمی و معتبر دانلود کرد.

در سال‌های اخیر روش‌های دیگری نیز وارد بخش تاریک دنیای ارزهای دیجیتال شده است. مهم‌ترین روش تازه، مهندسی اجتماعی نامیده می‌شود. هکر با استفاده از این روش سعی می‌کند با روش‌های گوناگونی قربانی را متقاعد کند که برای او ارز دیجیتال بفرستد یا کلید خصوصی و رمز عبور کیف پولش را در اختیار او قرار دهد.

دقت داشته باشید که افراد حرفه‌ای هرگز از شما مستقیم درخواست رمز عبور یا کلید خصوصی نمی‌کنند. این افراد از روش‌های چند لایه و ایجاد اعتماد استفاده می‌کنند.

چطور با کلاهبرداری در ارز دیجیتال به روش فیشینگ مقابله کنیم؟

همان‌طور که گفته شد این روش‌ها کمی پیچیده‌تر از روش‌های معمول هستند. روش‌های مقابله با آن‌ها هم کمی پیچیده‌تر خواهند بود:

• بررسی دقیق آدرس سایت قبل از ورود اطلاعات کاربری
• بررسی صحت نرم‌افزار کیف پول یا ربات قبل از ورود اطلاعات کاربری
• استفاده از روش‌هایی به‌جز کلید خصوصی برای ورود به کیف پول
• دریافت نکردن نرم‌افزار، افزونه یا فایل‌ از منابع ناشناس
• استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی و ضد بدافزار
• بررسی آدرس گیرنده کیف پول قبل از ارسال ارز دیجیتال
• اعتماد نکردن به افراد متفرقه در دادن اطلاعات کاربری یا کلید خصوصی
• اعتماد نکردن به پروفایل‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی

سیستم‌های درآمد کاذب و فروش سراب به کاربران

سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی امروزه پر از آگهی‌هایی هستند که در آن‌ها به کاربران وعده داده شده که با انجام کارهای بسیار ساده درآمد رمز ارزی به‌دست بیاورند. درصد قابل توجهی از این آگهی‌ها کلاهبرداری هستند.

سایت‌های کلیکی، سایت‌های بیت کوین رایگان و نرم‌افزارهای استخراج با موبایل نمونه‌هایی از این سیستم‌های کسب درآمد کاذب هستند. معمولا عایدی این سیستم‌ها بسیار پایین است و حداقل مبلغ برداشت بسیار بالا است. در نتیجه افراد زیادی نمی‌توانند موجودی خود را به این میزان برسانند. همچنین موارد زیادی از عدم تسویه حساب با کاربران واجد شرایط در این پلتفرم‌ها گزارش شده است.

روش‌های مقابله با کلاهبرداری درآمدزایی کاذب

در نگاه اول این روش کلاهبرداری شبیه کلاهبرداری پانزی و هرمی است. در واقع این شباهت وجود دارد اما سایت‌هایی که به شما وعده درآمد زیاد می‌دهند از شما انجام کار هم می‌خواهند. برای مقابله با این روش سه نکته بسیار مهم را باید در نظر گرفت:

• به سایت‌هایی که وعده درآمد بالا در زمان کم می‌دهند اعتماد نکنید.
• به لینک‌های بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی اعتماد نکنید.
• نام مجموعه مدعی را در گوگل و شبکه‌های اجتماعی سرچ کنید و تجربه کاربران را بخوانید.

کلاهبرداری در ارز دیجیتال قابل پیش‌گیری است

همان‌طور که گفته شد کلاهبردارها معمولا از روش‌های مشخصی استفاده می‌کنند. این روش‌ها با راه‌حل‌هایی که گفته شد قابل تشخیص خواهند بود. بسیار مهم است که روش‌های مقابله با این تکنیک‌ها را بدانیم. نکته بسیار مهم این است که در دنیای کریپتو به‌هیچ‌وجه نباید به کسی اعتماد کنید. حتی کسانی که خود را نماینده برندها، صرافی‌ها و شرکت‌های مهم معرفی می‌کنند.

نکته بسیار مهم دیگر این است که نباید دنبال سودهای بسیار زیاد در مدت کوتاه بود. تمام پروژه‌هایی که مدعی پرداخت چنین سودهایی هستند کلاهبرداری در نظر بگیرید. فراموش نکنید که برای کسب سود باید سرمایه‌گذاری منطقی داشته باشید و صبر کنید تا بازار به شما سود بدهد.